Κάθε χρόνο έχει ένα θέμα, φέτος για καλλιτέχνες και συμμετέχοντες είναι η «γονιμότητα». Παλαιότερα υπήρξαν θέματα όπως «Ο πράσινος άνθρωπος» (2007), «Ελπίδα και φόβος: το μέλλον» (2006), «Πέρα από την Πίστη» (2003), «Ο επιπλέων Κόσμος» (2002), «Το Σώμα» (2002).
Το φεστιβάλ πήρε το όνομά του από το τελετουργικό κάψιμο μεγάλου ξύλινου ομοιώματος (Burning man) το βράδυ του Σαββάτου. Η εκδήλωση περιγράφεται από πολλούς συμμετέχοντες ως ένα πείραμα στην κοινοτική ζωή, στην τέχνη, στη ριζοσπαστική αυτοέκφραση και αυτοδυναμία. Το Burning Man διοργανώνεται από το Black Rock City, LLC. Η δε συμμετοχή για το 2010 ήταν 51.515 άνθρωποι, το 2011 η συμμετοχή έφθασε τους 50.000 συμμετέχοντες με τα εισιτήρια να έχουν προπωληθεί μέχρι τις 24 Ιουλίου. Τον Απρίλιο του 2011, ο Larry Harvey ανακοίνωσε ότι η οργάνωση είχε ξεκινήσει τη διαδικασία μετάβασης της διαχείρισης του φεστιβάλ σε ένα νέο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα οργανισμό.
Φέτος το Burning Man διοργανώνεται από 27 Αυγούστου έως 3 Σεπτεμβρίου.
Ιστορία
Η ετήσια εκδήλωση, τώρα γνωστή ως Burning Man, ξεκίνησε ως μια τελετουργία - φωτιά για το θερινό ηλιοστάσιο το 1986, όταν οι Larry Harvey και Jerry James με μερικούς φίλους συναντήθηκαν στη Baker Beach στο Σαν Φρανσίσκο και έκαψαν ένα ξύλινο άνθρωπο (2,7 μ.), καθώς και ένα μικρότερο ξύλινο σκυλί. Ο Harvey έχει περιγράψει την έμπνευσή του για την καύση αυτών των ομοιωμάτων ως μια αυθόρμητη πράξη «ριζοσπαστικής αυτο-έκφρασης». Η εκδήλωση όμως είχε πρωθύστερες ρίζες, όταν η γλύπτρια Mary Grauberger, φίλη της φίλης του Harvey, Janet Lohr, οργάνωνε συγκεντρώσεις κατά την διάρκεια του ηλιοστασίου στη Baker Beach , αρκετά χρόνια πριν από το 1986, μερικές από τις οποίες παρακολούθησε κι ο Harvey. Όταν σταμάτησε η Grauberger να οργανώνει τις φωτιές, ο Harvey «πήρε τη σκυτάλη». Το ξύλινο ομοίωμα του 1986, ήταν πολύ μικρότερο από το παρόν με «νέον» φωτισμένο ομοίωμα των πρόσφατων χρόνων. Το 1987, το ομοίωμα αυξήθηκε στα 4,6 μ., και το 1988 έφτασε τα 12 μ. Η ονομασία Burning Man προήλθε από τους συμμετέχοντες οι οποίοι αποκαλούσαν το ομοίωμα «The Man», με την διαδοχική όμως καύση κάθε χρόνο, οδηγήθηκε στην ονομασία Burning Man.
Ο Harvey ορκίζεται ότι δεν είχε δει την ταινία «The Wicker Man» παρά μόνο αρκετά χρόνια αργότερα, ως εκ τούτου δεν έπαιξε κανένα ρόλο στο εγχείρημά του. Προκειμένου δε να μην επικρατήσει το όνομα «Wicker Man» ως όνομα του τελετουργικού, άρχισε να χρησιμοποιεί και ο ίδιος το όνομα «Burning Man».
Έχει σημασία να δει κανείς τις βασικές αρχές – στόχους της εν λόγω οργάνωσης.
Τις παραθέτω επιγραμματικά, όπως:
1. Κανένας δεν αποκλείεται
2. Δωρίζω
3. Αποεμπορευματοποίηση
4. Αυτοδυναμία
5. Αυτοέκφραση
6. Κοινωνικότητα
7. Αστική ευθύνη
8. Δεν αφήνουμε ίχνη
9. Συμμετοχικότητα
10. Αμεσότητα
Θα επισημάνω την 8η αρχή. Όλη αυτή η εγκατάσταση της» εφήμερης πόλης» μετά το πέρας της εκδήλωσης εξαφανίζεται κυριολεκτικά χωρίς να αφήνει ίχνη. Αποτελεί μέρος της γενικότερης στάσης των συμμετεχόντων και των οργανωτών προς το περιβάλλον.
Η τέχνη
Καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο συμμετέχουν με έργα τους τα οποία υποβάλλουν ως δώρο στην κοινότητα, πράξη βασιζόμενη στη 2η αρχή του «δωρίζω». Τα έργα καίγονται αν το επιθυμεί ο καλλιτέχνης.
Μερικοί από τους καλλιτέχνες, όσοι είναι από το LLC τυγχάνουν χρηματοδότησης από το LLC. Η χρηματοδότηση λειτουργεί ως βοήθεια προς τον καλλιτέχνη να εκφραστεί, δεν καλύπτει το κόστος του έργου, είναι μέρος αυτού.
Ενδεικτικά, υποβάλλονται πάνω από 100 έργα, αλλά πχ το 2006 χρηματοδοτήθηκαν μόνο 29.
Οι συμμετέχοντες μπορούν να χρησιμοποιήσουν μεταλλαγμένα αυτοκίνητα κι οχήματα δικής τους κατασκευής κι έμπνευσης τα οποία υποβάλλουν προς έγκριση. Η έγκριση εξασφαλίζει ασφάλεια κι έλεγχο ως προς τον αριθμό των κινουμένων από άποψη όχλησης.
Ενδιαφέρον έχουν τα ποδήλατα που συμμετέχουν και τα οποία οι ιδιοκτήτες κατασκευάζουν ή διακοσμούν φροντίζοντας για την ασφάλεια, ειδικά για τον φωτισμό τους προς αποφυγή ατυχημάτων.
Είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω φέτος στο webcast «ζωντανά» και να δω την μοναδική εμπειρία αυτού του γεγονότος.
Με τη βοήθεια της Wikipedia και του survival guide προσπάθησα να το περιγράψω.
Αλλά πολύ φοβάμαι ότι είναι πολύ περισσότερο της περιγραφής μου. Βιώνεις μέσω της αναμετάδοσης κάτι μοναδικό, ανεπανάληπτο, ιδιαίτερα για τους λάτρεις της τέχνης. Εξαιρετικά έργα σπουδαίων καλλιτεχνών εκτίθενται συμβάλλοντας με τον τρόπο τους στην ανάδειξη του θέματος της χρονιάς που οι συμμετέχοντες στηρίζουν και τους εκφράζει.
Όπως θα διαπιστώσει κανείς από τις αρχές στις οποίες στηρίζεται η όλη οργάνωση, ξεπερνιούνται τα όρια και δεδομένα ενός φεστιβάλ – μιας εκδήλωσης.
Το θέμα, όπως προκύπτει από τις ανησυχίες και προβληματισμούς των οργανωτών και των συμμετεχόντων είναι άμεσα συνδεδεμένο με το κοινωνικό «γίγνεσθαι» και τα τρέχοντα θέματα της επικαιρότητας ανά την υφήλιο. Οι άνθρωποι συρρέουν όχι μόνο για τη διασκέδαση, αλλά ως ένα χώρο – σημείο όπου αυτοεκφράζονται και διατρανώνουν με την στάση τους και τα έργα τους τις πεποιθήσεις τους. Κυριαρχούν τα θέματα του περιβάλλοντος κι αυτά που έχουν θέμα τον άνθρωπο, ο άνθρωπος, η ψυχή, το σώμα του, οι ανάγκες, η ζωή.
Γηραιά κυρία, 93 ετών, σε συνέντευξή της στη χθεσινή παρουσίαση, δήλωσε ότι συμμετέχει, θέλοντας να στηρίξει τη σπουδαιότητα του γεγονότος, το θέμα της φετινής διοργάνωσης, είπε «ζούμε καθημερινά βιβλικές καταστροφές σ’ όλο τον πλανήτη, πλημμύρες, υψηλές θερμοκρασίες, τυφώνες, πυρκαγιές, ξηρασία. Η ζωή νιώθεις ότι εξαφανίζεται. Το θέμα «γονιμότητα» έχει άμεση σχέση με τη ζωή, με την ύπαρξη του ανθρώπου. Νιώθω ότι συμβάλλω με τον τρόπο μου, με την παρουσία μου». Όπως δε δήλωσε και συμπλήρωσε ο συνομιλητής της «Συμβάλλουμε διασκεδάζοντας. Πολιτικοποίηση δε σημαίνει αρνούμαι την ευχαρίστηση.»
Η κάθε στιγμή της ζωής μας, θα πρόσθετα, είναι μια πολιτική πράξη.
Ο θεατής κι αναζητών στο διαδίκτυο θα «σκαλώσει» στο webcast. Η πρώτη εικόνα, έρημος με παράξενες κατασκευές, θολή εικόνα λόγω άμμου, το φόντο άνθρωποι, ποδήλατα, οχήματα, κινούνται ασκόπως μέσα στην 'άμμο' της Black Rock desert. Αναβλύζει θλίψη και παρακμή η πρώτη επαφή. Στη συνέχεια, μετά τα zoom της κάμερας προκύπτουν τα έργα τέχνης και οι ιδιόμορφες εμφανίσεις ανθρώπων κι οχημάτων. Τα έργα και τα ονόματα των συμμετεχόντων, καλλιτεχνών εκπλήσσουν εξαιτίας της σπουδαιότητας και διασημότητας των.
Η αναζήτηση ευλόγως προκύπτει για περαιτέρω πληροφορίες. Το αποτέλεσμα της αναζήτησης επιχειρήθηκε να κατατεθεί ως μια συνεισφορά, ελάχιστη σ’ αυτό που λέγεται «οι πραγματικότητες του κόσμου σήμερα».
Μέσα από τους διαύλους ενημέρωσής μας ελάχιστα έως καθόλου η τέχνη, το άλλο, το διαφορετικό, οι άλλοι πολιτισμοί, η άλλη έκφραση, το «αλλού», κατορθώνουν να βρουν αποδέκτες.
Όταν ο Stewart Brand μίλησε για το «Well» είπε σκοπός ήταν «Ελεύθερη πληροφορία». Αυτή, η ελεύθερη πληροφορία, είναι, 30 χρόνια μετά, το ζητούμενο. Ούτε ελεύθερη είναι, ούτε άφθονη, ούτε ποικίλη, ούτε ουδέτερη. Η δε εσωτερική μας εσωστρέφεια απέκλεισε και τα ήδη υπάρχοντα μέσα να την διαμηνύσουν, τρόπος του λέγειν.
Για ακόμη μια φορά διαπιστώνεται ότι η πληροφορία υπάρχει, αλλά ποιος, πώς και με τι φτάνει σ’ αυτήν ο αναζητών.
Ο κύκλος μένει ανοιχτός κι επιλέξιμος.
Σήμερα, στη Νεβάδα, εχθές στη Δυτική Σαχάρα, τους Φουλάνι, τους Τουαρέγκ, τη μουσική του Μαλί, στους ακτιβιστές της Ιαπωνίας, τους λάτρεις του Νεπάλ, στα εργοστάσια της Κίνας, στο δρόμο του μεταξιού, στα συντρίμμια του Αφγανιστάν, στους πάγους της Ανταρκτικής, στους απεργούς της Αφρικής, στην κακοποιημένη γυναίκα.
Ανοίγω μάτια και ψυχή στον κόσμο ενώ ερυθριώντας ομολογώ αγνοώ.
Ελπίδα ο άνθρωπος, η γνώση του, η πληροφορία που ο ίδιος μεταφέρει και εργαλείο του η τεχνολογία.
